Genellikle site ve apartman şeklindeki toplu yaşam alanlarında mevcut yapının korunması, güvenlik, elektrik-su gideri, asansör bakım masrafı gibi giderlerin karşılanması gerekmektedir. Bu giderlerin karşılanması toplu yaşamdaki yaşam standartlarının devam etmesi için zorunlu olduğu gibi taşınmazdan azami faydalanmayı da mümkün hale getirmektedir. Ortak giderlerden kimin ne ölçüde sorumlu olduğu hususu da Kat Mülkiyeti Kanununda ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Öncelikle ortak gider alacağından sorumluluk konusunda yönetim planında ve kat malikleri genel kurul kararlarında bir düzenleme olup olmadığı konusu araştırılmalıdır. Eğer kat malikleri sorumluluk konusunda kendi aralarında genel kurulda karar almışsa veya yönetim planında herhangi bir düzenlenme varsa karara veya düzenlemeye göre sorumluluğun kime ait olduğu ve sorumluluğun miktarı belirlenir.
Yönetim planında veya karar defterinde düzenleme olmadığı takdirde ise Kat Mülkiyeti Kanununun 20. Maddesinde gerekli düzenleme mevcuttur. Kanun metni şu şekildedir:
III – Anagayrimenkulün genel giderlerine katılma :
Madde 20 – Kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça:a) Kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak;
b) Anagayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında;
Katılmakla yükümlüdür.c) Kat malikleri ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz.
Kat Mülkiyeti Kanunu 20. maddesi ortak gider alacaklarının ne oranda tahsil edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Burada ikili bir sistem öngörülmüş; kapıcı, bekçi, kaloriferci ve bekçi giderlerine herkes eşit olarak, ortak yerlerin bakımı, korunması, güçlendirilmesi, yönetici ücreti vb. diğer ödemelerin ise arsa payı oranında katılım öngörülmüştür.
Aynı kanunun 22. Maddesinde ise ortak gider alacağından kimlerin sorumlu olduğu düzenlenmiştir. Buna göre ortak gider alacaklarından;
- Kat maliki,
- Bağımsız bölümden kira sözleşmesi, oturma hakkı veya herhangi bir nedenle devamlı olarak faydalanan kişi,
Müştereken ve müteselsilen sorumludur. Ancak kanun kiracının sorumluluğunu kira miktarı ile sınırlandırmış, yaptığı ödemenin ise kira borcundan düşüleceğini düzenlemiştir. Ancak bu kısıtlama kat maliki ile kiracı arasında olup, kat maliklerine karşı olan sorumluluğu ortadan kaldırmamaktadır.
Ayrıca belirtmek isteriz ki ortak giderler sonucunda yapılan faaliyet ve hizmetten yararlanmayan da ortak gider alacağından sorumludur. Örnek vermek gerekirse giriş katta oturan kişinin çatının onarım masraflarına katılmaması, asansörü kullanmayan kişinin asansör masraflarına katılmaması, en üst katta oturan kişinin giriş kata yapılacak kameriye, çardak gibi alanların yapım masrafına katılmaması da mümkün değildir.